Balsamino(-glandulouso)
Impatiens glandulifera
Balsaminaceae
Autre noum : Barsamino.
Noms en français : Balsamine de l'Himalaya, Balsamine glanduleuse.
Descripcioun :Vaqui uno balsamino que nous vèn de l'Imalaia. Es une grando planto que trachis dins li lono e proche de ribiero. Se recounèis à si fueio dentado emé de glando roujo e groupado pèr 3 e mai. Li flour van de rose à pourpre. Coume pèr tóuti li basalmino, li fru madur peton dins li det.
Usanço :La planto douno lou bòmi, fai pissa e caga. Èi tambèn un antiseptique.
Port : Grango erbo
Taio : 1 à 1,5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Impatiens
Famiho : Balsaminaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto envahissènto
Juliet à óutobre
Liò : Ribiero
- Lono
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Asìo-Sud
Ref. sc. : Impatiens glandulifera Royle, 1833
Brùsti
Eleusine indica
Poaceae Graminaceae
Nom en français : Éleusine d'Inde.
Descripcioun :La brùsti es un grame fourestié que trachis sus li trepadou e li caladat de vilo. Es uno planto pulèu rebaladisso au nostre, mai que se pòu dreissa. Se recounèis à sis enflourejado en espigo plato que porto dos renguièro d'espigueto (fotò).
Usanço :La planto èi manjadisso. En Indo, se manjon li racino cruso e li jóuini planto. Lou gran èi tambèn manjadis (es esta manja di tèms de carestié). Èi peréu couneigudo pèr èstre uno planto vertuouso contro forço malautié : èi diuretico, vermifujo, sudorifico, febrifujo... Lis estùdi d'aro mostron d'interessanto prouprieta anti-óussidanto, anti-inflamativo, anti-diabetico e anti-cancerogèno.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Eleusine
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à óutobre
Liò : Trepadou
- Escoumbre e proche dis oustau
- Paret
- Caladat
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Eleusine indica (L.) Gaertn., 1788